Atmosfera

ochronna warstwa Ziemi pełna chaosu

Atmosfera

Atmosfera – bez niej Ziemia byłaby kulką lodu ze średnią temperaturą -50°C. A dzieje się tam bardzo dużo, gwałtownych wydarzeń:

  • atmosferę dzielimy na cztery warstwy licząc od powierzchni Ziemi: troposferę, stratosferę, mezosferę i jonosferę.
  • wszystkie te warstwy rozciągają się na wysokość ok. 190 km.
  • troposfera od powierzchni Ziemi ma grubość ok. 16 km na równiku i ok. 10 km w umiarkowanych szerokościach geograficznych. W troposferze zawiera się aż 80% całej masy atmosfery.
  • na szczyt troposfery szybka winda zawiozłaby Cię w 20 minut.
  • temperatura na szczycie troposfery to ok. -57°C, nieco wyżej podnosi się do ok. 4°C, w mezosferze spada znów do -90°C.
  • w jonosferze (na wysokości ok. 80 km) temperatura rośnie do nawet 1500°C, a ponadto zachowuje się kapryśnie zmieniając się o ponad 500°C w zależności od pory dnia. Trzeba jednak zaznaczyć, iż powietrze jest tam tak rzadkie, że sąsiadujące molekuły powietrza prawie nigdy się nie stykają i prawie nie dochodzi do wymiany ciepła.
  • masa całej atmosfery to ok. 5200 milionów milionów ton czyli ok. 25 000 000 ton na każdą milę kwadratową planety.
  • typowy front atmosferyczny składa się z ok. 750 000 000 ton chłodnego powietrza uwięzionego pod miliardem ton cieplejszego powietrza.
  • ludzie mogą długotrwale przebywać na wysokościach nie większych niż 5500 metrów, ze względu na granicę zagęszczenia czerwonych krwinek, powyżej której pojawiają się problemy ze swobodnym przepływem krwi. Powyżej 5500 metrów organizm kobiety nie jest w stanie zapewnić wystarczającej ilości tlenu aby utrzymać ciążę do rozwiązania.
  • energia trwającego jedną dobę huraganu tropikalnego jest porównywalna z całorocznym zużyciem energii przez Anglię.
  • chmury burzowe rozciągają się na wysokość 10-15 km, a wewnątrz nich prądy powietrzne przekraczają prędkość 150 km/h.
  • w dowolnym momencie na powierzchni Ziemi trwa jednocześnie ok. 1800 burz, co daje łączni nawet 40 000 burz na dobę.
  • przez całą dobę w powierzchnię Ziemi trafia nawet 100 błyskawic na sekundę.
  • ostrze błyskawicy porusza się z prędkością do 435 000 km/h, za nim podąża główne wyładowanie rozgrzewające powietrze na swojej drodze do nawet 28 000°C.
  • nazwy chmur ustalił Luke Howard w 1803 roku. Podzielił chmury na trzy grupy: warstwowe stratusy, kłębiaste cumulusy (łac. kopiec) oraz wysokie, cienkie cirrusy (łac. lok). Później dodał jeszcze czwarty typ nimbus (łac. chmura) dla chmur deszczowych. Piękno tego systemu polega na tym, że można dowolnie łączyć te typy aby opisać kształt i rozmiar chmur – stratocumulus, cirrostratus, cumulonimbus itd.
  • wbrew pozorom zwykłe chmury nie zawierają dużo wody. Puszysty, letni cumulus zawiera ok. 100 litrów wody.
  • jeśli przejdziesz 100 metrów przez mgłę to będziesz miał/a kontakt z wodą, która nie starczyłaby nawet na jeden łyk – ok. pół cala sześciennego.
  • zaledwie 0,035% ziemskich zasobów wody krąży nad nami w dowolnym momencie.

Opracowanie na podstawie książki „Krótka historia prawie wszystkiego”, Bill Bryson, Zyski i S-Ka Wydawnictwo, 2016, rozdział 17

Photo by NASA on Unsplash

clear clear
Type at least 1 character to search
clear clear
Słuchaj
Obserwuj